ایمن‌سازی ساختمان با سیستم مهاربندی همگرای ویژه

 

 

تهیه و تنظیم: گروه مهندسی بادبند

 

13 اکتبر به عنوان روز جهانی کاهش اثرات بلایای طبیعی و افزایش آگاهی در مورد اهمیت درک خطرات پیش روی مردم نامگذاری شده است. از 43 مورد حوادث غیرمترقبه در کل جهان حدود 32 مورد آن در ایران تجربه شده که زلزله یکی از شایعترین این حوادث است و ایران ششمین کشور زلزلهخیز دنیاست؛ از این رو آمادگی برای مقابله با این پدیده و کاهش خسارات آن ضروری است.

 

مهاربندها در ساختمان به عنوان یک المان جهت ایجاد مقاومت در برابر بارهای جانبی مانند زلزله استفاده می‌شوند. قاب‌های مهاربندی در ساختمان‌های فولادی انواع مختلفی دارند؛ مانند قاب‌های با مهاربندی واگرا (EBF) و همگرا (CBF) همچنین از لحاظ مقاومتی و ملاحظات آئین‌نامه‌ای و عملکردی در برابر نیروی زلزله و تفاوت در ضریب رفتار نیز به صورت معمولی یا ویژه معرفی می‌شوند.

در قاب‌های با مهاربندی همگرای معمولی که روش اجرای ساده‌تری نیز دارند، انتظار رفتار فراارتجاعی محدودی داریم؛ در نتیجه پس از کمانش، این مهاربندها ظرفیت باربری خود را از دست داده و دچار ضعف شدید در تحمل نیروی فشاری می‌شوند؛ در صورتی که مهاربندهای همگرای ویژه در حکم فیوز سازه‌ای بوده و بعد از کمانش، رفتار غیر ارتجاعی خوبی از خود نشان می‌دهند و پس از رخداد کمانش با تشکیل مفصل پلاستیک در سه نقطه از مهاربندها، ظرفیت باربری مهاربند حفظ شده و عضو هنوز هم می‌تواند با شکل‌پذیری خود در برابر نیروهای زلزله مقاومت کند.

کمانش اعضای بادبندی در مهاربند همگرای معمولی منجر به کاهش باربری و شکل‌پذیری محدود این سیستم می‌شود؛ در نتیجه این سیستم‌ها ایمنی جانی را آنچنان که باید تأمین نمی‌کنند. درصورتی که برای قاب مشابه با مهاربند ویژه، تشکیل مفصل پلاستیک در اثر کمانش و نهایتاً وقوع خرابی پس از سیکل‌های بارگذاری بیشتر، تأمین ایمنی جانی را به همراه دارد.

مهاربند شکل‌پذیر نه تنها موجب بهبود رفتار لرزه‌ای سازه شده، از لحاظ اقتصادی نیز منجر به کاهش در وزن ستون‌ها و مهاربندها و حتی فونداسیون می‌شود.

در پروژه‌های ساختمانی «دربار» و «ثارالله» به طور همزمان علاوه بر استفاده از سیستم مهاربندی کمانش‌تاب BRB، از سیستم مهاربندی همگرای ویژه SCBF نیز استفاده شده است و این موضوع حساسیت اجرا و لزوم کیفیت ساخت را به مراتب بالاتر برده است.

یک نکته بسیار خاص در بادبندی‌های SCBF این دو پروژه، استفاده از اتصالات BFP می‌باشد.

اتصال BFB که یکی از اتصالات از پیش تأیید شده در مقررات ملی ساختمان است، به طور متداول در اتصالات صلب تیر به ستون استفاده می‌شود اما بسیاری از سازندگان سازه‌های فلزی به علت حساسیت‌های اجرایی این اتصال، تمایلی به اجرای آن ندارند و ترجیح می‌دهند که از اتصال‌های دیگری استفاده کنند.

در این دو پروژه ساختمانی تمام این دیتیل‌های اجرایی دشوار یعنی مهاربندی BRB، مهاربندی همگرای ویژه SCBF با استفاده از اتصالات BFB که موجب می‌شود این دیتیل اتصال در زاویه‌های متفاوت اجرا گردد، استفاده شده است و شرکت مهندسی سازه صنعت بادبند مفتخر است در نهایت دقت و با رعایت تمامی رواداری‌های آئین‌نامه‌ای به شایستگی از عهده اجرای این دو پروژه برآید. اکنون این دو پروژه ساختمانی در یکی از بهترین مناطق تهران علاوه بر زیبایی بصری و معماری برای بهره‌برداران و ساکنان آن، امنیت جانی و سلامتی بیشتری را نیز به ارمغان خواهند آورد که می‌توان آن را بزرگترین هدف از اجرای بهینه ساختمان‌ها دانست که شرکت مهندسی سازه صنعت بادبند با وجود متحمل شدن سختی و هزینه‌های اجرایی بیشتر، همواره خود را مقید به آن می‌د‌اند و این یک وظیفه و تکلیف همیشگی و غیرقابل عدول برای این شرکت به شمار می‌آید.

 

کلید واژه: زلزله، BRB، بلایای طبیعی، مهاربند، مهندسی